Istraživači otkrivaju da izloženost negativnim uticajima životne sredine može imati dugoročne efekte na zdravlje trudnica.
Zagađenje životne sredine ima nepovoljan uticaj ponajviše na zdravlje dece, može biti posebno štetno po razvoj fetusa u materici, a neke od posledica su male težine na porođaju, različiti urođeni poremećaji, ali i gubitak trudnoće.
U toku trudnoće se ne menja samo fetus već i trudnica. Telo trudnice prolazi kroz razne dramatične promene – volumen krvi se povećava, zapremina mozga se smanjuje, hormoni fluktuiraju, posteljica raste i dojke se razvijaju dok se u njima ćelije diferenciraju kako bi počele da proizvode mleko. Tokom tih 9 meseci, zdravlje žena osetljivije reaguje na nepovoljne uslove životne sredine poput zagađenja vazduha, teških metala, pesticida i drugih hemikalija koje remete rad endokrinog sistema. Istraživači širom sveta otkrivaju izvesnu povezanost izloženosti zagađivačima tokom trudnoće i zdravstvenih stanja koja mogu trajati i dugo nakon porođaja, kao što su hipertenzija i dijabetes. Neki istraživači čak opisuju trudnoću kao “granično bolesno stanje”.
Istraživanje objavljeno 2021. godine otkriva jaku vezu između izloženosti uobičajenim zagađivačima, poput čestica i teških metala, i povećanog rizika od razvoja preeklampsije i gestacijskog dijabetesa tokom trudnoće, kao i hipertenzije i raka dojke kasnije u životu. Određene promene i događaji tokom trudnoće mogu dovesti do doživotnih metaboličkih i kardio-vaskularnih komplikacija – žene kod kojih je ustanovljena preeklampsija imaju 4 puta veću verovatnoću da dožive srčanu insuficijenciju kasnije u životu, a žene sa gestacijskim dijabetesom imaju 10 puta veću verovatnoću da razviju dijabetes tip 2.
Prošle godine objavljeno je istraživanje koje otkriva povezanost između visokog nivoa zagađenja vazduha i povećane stope postporođajne depresije. Ovo stanje se često ne dijagnostikuje, pogađa 10-20% žena i traje čak do 3 godine, a može izazvati duboku tugu, anksioznost, teškoće u vezi sa bebom, pa čak i samoubilačke misli. Teško je istraživati ovo stanje jer novopečeni roditelji često ne traže pomoć zbog stida, nedostatka znanja, stresa i davanja prioriteta bebi.
Uzročne efekte zagađenja životne sredine je teško proučavati. Pojedine studije prate i analiziraju zdravlje trudnica i kasnije porodilja tokom dugog vremenskog perioda, ali mnoga istraživanja se i dalje vrše na miševima kako bi se otkrilo koje vrste izloženosti izazivaju određene posledice. Otkrivanje načina na koji zagađenje životne sredine utiče na fizičko i mentalno zdravlje trudnica i rad na sprečavanju negativnih uticaja (ili bar njihovom ublažavanju) zahtevaju holistički pristup i dugoročno praćenje i analize, ali takav pristup je veliki korak na putu ka zdravijoj budućnosti.
